Ziyafet sofrası, özel günler, kutlamalar ve önemli davetler için hazırlanan, görsellik ve lezzetin ön planda olduğu bir sofra düzenidir. Bu tür sofralar, davetlilere saygının bir göstergesi olarak, detaylara verilen önem ve incelikle hazırlanır. Ziyafet sofrasının düzeni, sunulan yemeklerin kalitesi kadar, sofranın estetik düzeni ve şıklığı ile de ölçülür. İşte, ziyafet sofrasını hazırlarken dikkate alınması gereken noktalar:
- Tema Belirleyin: Ziyafetinizi bir tema etrafında organize etmek, sofra düzeni ve yemek seçiminde birliktelik sağlar. Tema, mevsimlere, özel bir ülke mutfak kültürüne veya belirli bir renk paletine dayanabilir.
- Masa Örtüsü ve Runner Kullanımı: Masa örtüsü, tercihen kaliteli kumaştan seçilmeli ve masanın boyutlarına uygun olmalıdır. Renk ve desen olarak tema ile uyumlu bir runner, sofraya derinlik ve zenginlik katar.
- Masa Düzeni: Her davetlinin rahatça yemek yiyebileceği şekilde yeterli alan bırakılmalıdır. Tabaklar, çatal-bıçak setleri, bardaklar ve servis ekipmanları, kullanılacak yemeklere göre titizlikle yerleştirilmelidir.
- Aydınlatma ve Dekorasyon: Masa üzeri ve çevresindeki aydınlatma, davetin atmosferini belirler. Mumlar, şamdanlar veya zarif lambalar, sıcak ve davetkar bir hava yaratır. Çiçek aranjmanları, masanın ortasında veya uygun noktalarda estetik bir dokunuş ekler.
- Servis ve Sunum: Yemekler, görsel olarak çekici bir şekilde sunulmalıdır. Servis sırasında, yemeklerin sıcak ya da soğuk olması gereken ideal sıcaklıkta servis edilmesine özen gösterilmelidir.
- Peçete ve Aksesuarlar: Kumaş peçeteler, ziyafet sofrasının şıklığını artırır. Peçeteler, temayla uyumlu renklerde seçilebilir ve zarif katlama teknikleri ile sunulabilir.
- Misafirlerin Konforu: Misafirlerin rahatı, sofra düzeninde önemli bir faktördür. Sandalye seçimi, masanın yüksekliği ve oturma düzeni, misafirlerin konforunu maksimize edecek şekilde planlanmalıdır.
Özel veya resmi amaçlarla çağrılan çeşitli misafirler için düzenlenen yemek, ziyafet adını alır. Ziyafetler; dostluk ve ilginin güçlenmesine, yeni yeni kimselerle tanışmaya, ayrıca da güzel bir gün geçirmeye vesile olur. Ziyafetler çeşitli maksatlar için düzenlenebilir.
Evlilik, doğum, tanışma vb. gibi mutlulukların paylaşılmasında, iş ve sosyal ilişkilerin kurulmasında çok önemli rolü oynarlar.
Ziyafette hazırlanacak yemek listeleri büyük bir titizlikle seçilmelidir. Resmî ziyafete davet bir çağrı kartıyla yapılır.
Çağrı kartları en az bir hafta evvelinden çağrılacak kimselere gönderilir. Özel ziyafetlerde de çağrı telefon veya sözle yapılabilir.
Çağrılan kimseler, gelip gelmeyeceklerini en geç bir gün önceden ev sahibine bildirmelidirler. (Sofranın misafir adedine göre düzenlenmesi bakımından).
Ev sahibi davete gelen misafirlerini güzel giyinmiş olarak kapıda karşılayarak salona götürür. Tanışmayanları birbirine tanıştırır.
Yemek salonuna davet yine evin hanımı tarafından yapılır. Şeref misafirinin hanımını ev sahibi bay; şeref misafiri beyi de ev sahibi bayan alarak yemek salonuna geçer.
Yemek salonunda şahıslar nereye oturacaklarını masaya konmuş kartlardan bakarak öğrenirler. Bunun da karışıklığa meydan vermemesi için, çok kalabalık resmî ziyafetlerde çizilmiş krokiler misafirlerin görebilecekleri yere (vestiyer, antre, hol, salon vb. gibi) konur.
Ev shibi bütün misafirlerine gerekli ilgiyi göstermelidir. Ziyafetten 3-4 gün sonra davet eden kimseye çiçek göndererek teşekkür etmek güzel bir harekettir.
Mukabil davetin süresi de çok uzun olmamalıdır. Ziyafetin başarısı, ev kadınının bilgi ve görgüsüne bağlıdır.
Masa şekilleri:
Ziyafetlerde masanın düzeni çok önemlidir.
Ziyafet sofrası, davetli sayısı gözönünde tutularak hazırlanır. Ziyafet masasının büyüklüğü, davetli sayısına, şekli de yemek salonuna göre düşünülür.
Salon dikdörtgen veya kare şeklinde ise, dikdörtgen, elips, daire ve kare şeklinde masalar hazırlanır.
Salon «T» şeklinde ise «L» şeklinde masalar, çok genişse U şeklinde masalar;
«T» şekli yapmaya müsait ise, masaları yanyana koymak suretiyle «T» şekli masalar hazırlanır.
Masanın düzenlenmesi:
1) Yemek salonunu temizleyip düzene sokunuz.
2) Salonun şekline ve kapının giriş istikametine doğru masaları yerleştiriniz.
3) Yemek sandalyelerini şahısların rahatça oturup konuşacağı ve rahat yemek yiyebilecekleri genişlikte yerleştiriniz. (Herkese 70-80 cm. genişlik bırakılacak şekilde.)
4) Masanın üzerine bir molton koyunuz. (Keçe, battaniye, eski örtü vb. gibi.) Bu örtüler yemeğin sıcaklığının masayı bozmaması, çatal, kaşık vb..’lerinin servis esnasında ses çıkarmaması maksadıyla konur.
5) Moltonun üzerine temiz kolalı ve ütülü yemek örtüsünü her taraftan 25-30 cm. sarkacak şekilde yayınız.
6) Sandalyelerin tam ortasına gelecek şekilde masaya alt tabakları «Kuver(Couvert)» koyunuz. (Masa kenarlarından bir başparmağı boğumu içerden.)
7) Tabakların üstüne veya sol tarafa güzel katlanmış peçeteleri koyunuz. (Çataldan sonra.)
8) Yemekte kullanılacak, çatal, bıçak ve kaşıkların bir kısmını masaya koyunuz, ilk ve ikinci, bazen de yer genişse üçüncü yemeğe ait olanları da koyabilirsiniz. Diğerlerini tabak değiştirileceği zaman tabağın içine konmuş olarak veriniz.
9) İlk yenecek yemeğe ait kaşık, çatal, bıçağı dıştan içe doğru diziniz. (Kaşık, bıçak sağa; çatal sola konacak şekilde, bıçakların keskin yönleri tabağa bakmalıdır.)
10) Tatlı ve meyveye ait çatal, kaşık, bıçak tabağın önüne sapları sağa ve sola gelecek şekilde koyunuz.
11) Bardakları alt tabağın doğrultusunun hizasına en sağ tarafa koyunuz.
12) Alınacak içkilerin özelliğine göre, içki bardaklarını su bardağının sağına doğru hafif yuvarlak kavis yapacak şekilde koyunuz. 3-4 çeşit içki bardağı konacağı zaman su bardağını alt tabağın tam önüne, diğer bardakları onun sağına doğru yuvarlak bir kavis yapacak şekilde koyunuz.
13) Ekmek tabağını, alt tabağın sol alt köşesine koyunuz. Salata tabağını alt tabağın sol üst köşesine koyunuz.
14) Tuzluk, biberlik ve hardallıkları masanın uygun yerine koyunuz.
15) Masaya yüksek olmayan vazolar ve kaseler içinde yatay tarzda tanzim edilmiş tabiî çiçek, şamdan koyarak süsleyiniz. (Çiçeklerin ağır kokulu ve uzun saplı olmaması lazımdır.)
16) Yemek listelerini (kartona yazarak) herkesin görebileceği şekilde masanın bir kaç yerine koyunuz.
17) Kişilerin oturacağı yeri gösteren kartları da alt tabağa veya masanın üzerinde gözükecek şekilde yerleştiriniz.
Ziyafet sofrası hazırlamak, hem bir sanat hem de bir nezaket göstergesidir. Davetlilerinizi memnun etmek, onlara saygı göstermek ve unutulmaz bir akşam geçirmelerini sağlamak için bu ipuçlarını dikkate alarak ziyafet sofranızı hazırlayabilirsiniz. Bu özenli hazırlık, davetlilerinizin akıllarında kalıcı bir iz bırakacak ve onlara verdiğiniz değeri gösterecektir.